Tijdens verbouwingswerkzaamheden rond het Sparta stadion in Rotterdam in 1997 treft een bouwvakker, naar eigen zeggen, een schilderij aan in een kruiwagen met afval, bestemd voor de vuilcontainer.
De bouwvakker beslist om het schilderij ("dat anders toch op de vuilstort belandt") maar mee te nemen. Een aantal jaren laat de bouwvakker het werk bij "Tussen Kunst en Kitsch" taxeren en hij krijgt te horen dat het schilderij circa 20.000 a 25.000 euro waard is. Na de uitzending meldt Sparta zich bij de vinder. De voetbalclub stelt dat het schilderij (zie afbeelding) aan haar toebehoort en dat zij niet de wil heeft gehad om het schilderij weg te doen. De vinder weigert het kunstwerk af te geven en Sparta stelt daarop een revindicatie actie in bij de rechtbank Rotterdam.
Op 7 september 2011 heeft de rechtbank bij tussenvonnis overwogen dat, wil de vinder zich met succes beroepen op eigendomsverkrijging door inbezitneming van een kennelijk prijsgegeven schilderij (ex artikel 5:18 BW jo 5:4 BW), er moet komen vast te staan dat de vinder er (in de zin van artikel 3:35 BW) op heeft mogen vertrouwen dat Sparta afstand deed van het schilderij. De rechtbank gelastte daarop een getuigenverhoor en een bezichtiging van het schilderij.
Bij eindvonnis op 19 december 2012 heeft de rechtbank Sparta uiteindelijk in het gelijk gesteld. De rechtbank heeft daarbij overwogen dat de vinder er niet in is geslaagd de door hem geschetste gang van zaken omtrent de verkrijging te bewijzen. Getuigen (waaronder de vinder zelf) hebben in de loop van de tijd over de precieze feiten en omstandigheden wisselende verklaringen afgelegd, en worden daardoor onvoldoende betrouwbaar geacht. Daarbij komt, zo heeft de rechtbank verder overwogen, dat de vondst een type schilderij betreft waarvan een redelijk oordelend mens eenvoudig kan zien dat het in 1930 moet zijn geschilderd door iemand die uitstekend kan schilderen. Dat brengt met zich mee, aldus de rechtbank, dat het niet in de rede lag voor de vinder te veronderstellen dat de eigenaar daar zonder meer afstand van wilde doen.
En zo volgt de beslissing dat de Mastenbroek alsnog aan Sparta dient te worden afgegeven. Het is nog niet bekend of er hoger beroep tegen het eindvonnis wordt aangetekend. RTV Rijnmond meldt dat Sparta inmiddels is herenigd met het kunstwerk.
Commentaar Oostwaard
Een schilderij dat u in een vuilcontainer aantreft, mag u dat tot u nemen en behouden?Niet zonder meer, zo volgt uit de overwegingen van de rechtbank. Bij kunstwerken die op het eerste oog een bepaalde waarde vertegenwoordigen, zal de "eerlijke vinder" navraag moeten doen of de vorige eigenaar daadwerkelijk de bedoeling had om afstand van het werk te doen. Het enkele feit dat het werk op de vuilstort ligt of dreigt te geraken is niet voldoende om te mogen veronderstellen dat de vorige eigenaar haar eigendom prijsgeeft.
Auteursrecht: Deze bijdrage is onderzocht, geschreven en gepubliceerd voor de Blog over Kunstrecht van Oostwaard via oostwaard.com/kunstrecht. Het auteursrecht op deze bijdrage berust bij Oostwaard. Het is, anders dan het delen of plaatsen van een link naar de bijdrage, niet toegestaan deze bijdrage (al dan niet in bewerkte vorm) te verveelvoudigen en/of openbaar te maken, behoudens schriftelijke goedkeuring door Oostwaard. Het is niet toegestaan het materiaal te gebruiken in een context waarvoor deze niet bedoeld is. De gebruiker vrijwaart Oostwaard voor eventuele aanspraken van derden naar aanleiding van gebruik van het betreffende materiaal.